شوک
شوک به صورت عدم خونرسانی مناسب جهت انتقال اکسیژن و مواد مغذی به بافت ها و سلول های بدن انجام میشود. خونرسانی مناسب نیازمند صحت عملکرد
*پمپ قلبی مناسب *سیستم عروقی مناسب*حجم کافی خون. وقتی یکی از اجزا دچار اشکال شود جریان مناسب بافتی به خطر میافتد.
مراحل شوک: شوک دارای سه مرحله است که به ترتیب شامل مرحله جبرانی،مرحله پیشرونده و مرحله غیر قابل برگشت میباشد.هر چه مداخلات درمانی در مراحل اول شوک انجام گردد بیمار بهتر به آن پاسخ خواهد داد. مرحله جبرانی: در این وضعیت بدلیل تحریک سیستم عصبی سمپاتیک و افزایش کاتکولامین، عروق تنگ شده و ضربان قلب بالا میرود.در این مرحله خونرسانی به ارگان های حیاتی (مغز،قلب،کلیه،سیستم گوارش)حفظ میگردد. مرحله پیشرونده: در این مرحله مکانیسم های جبرانی قادر به حفظ فشار خون در سطح طبیعی نبوده و وضعیت بیمار وخیم تر خواهد شد. مرحله غیر قابل برگشت: در این مرحله آسیب بافتی شدید بوده ودیگر بیمار به اقدامات درمانی پاسخ نخواهد داد. کبد و کلیه ها دچار نارسایی شده و فرد دچار اسیدوز خواهد شد و بیمار به مرگ نزدیک میشود. انواع شوک:
شوک هایپوولمیک: رایجترین نوع شوک است که به دلیل کاهش حجم داخل عروقی روی میدهد.به طور قرار دادی فردی که15_25% از حجم داخل عروقی خود را از دست بدهد دچار شوک هایپوولمیک خواهد شد. این شوک میتواند ناشی از خونریزی خارجی یا داخلی، دهیدراتاسیون،ادم شدید و آسیت ایجاد گردد.
مهمترین اقدامات درمانی در شوک هایپوولمیک عبارتند از:
*توقف عامل ایجاد کننده؛ در صورتی که خونریزی عامل ایجاد کننده شوک است اقداماتی نظیر فشار وارد کردن به محل خونریزی و توقف خونریزی توسط جراحی صورت میگیرد.اگر شوک در اثر استفراغ و اسهال به وجود آید باید اقدامات دارویی صورت گیرد.
جایگزینی مایع و خون؛ یکی از اقدامات اولیه در رویارویی با بیمار دچار شوک هایپوولمیک، گرفتن یک مسیر وریدی و تجویز مایعات به اوست.نرمال سالین و رینگرلاکتات دو محلول ایزوتونیک در شوک هایپوولمیک به شمار میاید.
*پوزیشن دادن بیمار ؛ جهت حفظ جریان خون اعضای حیاتی، بیمار را باید در وضعیت ترندلنبرگ تعدیل شده قرار داد.بالا آوردن پاها به بازگشت وریدی بیمار کمک خواهد کرد.
*دارو؛ نوع دارو به شرایط بیمار بستگی دارد اگر دهیدراتاسیون به دلیل هابپر گلیسمی دیابتی ایجاد شده باشد تجویز انسولین اندیکاسیون دارد.در مواقع اسهال داروی ضد اسهال و در مواقع استفراغ داروی ضد استفراغ تجویز میگردد.